De won'dre wereld van Jheronimus Bosch

Gisteren naar Den Bosch geweest en daar deze stad doordrengt is van de daar geboren, beroemde schilder Jheroniumus Bosch bezochten we uiteraard het gelijknamige Jheronimus Bosch Art Center dat zich in een voormalig kerkgebouw bevindt. maar alvorens daar binnen te stappen verdiende de eveneens beroemde Bossche Bol eerst al onze aandacht. Na een zalig bol en een heerlijke kop koffie lieten we ons uitdagen om de unieke collectie reproducties die in het Art Center bijeen werd gebracht te bekijken, maar vooral ook er over na te denken voor wat betreft de bedoelingen die de schilder had met zijn werk. We lieten ons daavoor met de lift omhoog brengen naar de bovenste verdieping van de 40 meter hoge toren. Daar aanschouwden we een schitterende maar vooral ook spectaculair uitzicht over de stad. Het was zo helder dat we vandaaruit ergens heel in de verte de Efteling konden zien liggen. In de galeriekamers genoten we van de schilderijen en hun betekenissen die veelal het goed en het kwaad verbeelden.

Eenmaal op de begane grond bekeken we het oordeelspel. Een 10 meter hoge reconstructie van een astronomisch kunstuurwerk met figurenomloop (zie twee eerste collages). Behalve dat dit uurwerk diende als onderricht en waarschuwing voor de gelovige middeleeuwer was het ook een bezienswaardigheid. Het was leuk te zien hoe de zielen werden veroordeeld tot de hel of beloond met de hemel. In mijn niet katholieke ogen een vorm van heerlijk katholiek poppenkastvermaak.Vooral als de spiernaakte figuurtjes op gezette tijden de hel in floepte. Over Jheronimus Bosch (circa 1450-1516) is als persoon weinig bekend. Zijn werkelijke familienaam was trouwens Van Aken. Hij leerde het vak van zijn vader die in een schildersatelier bezat aan de Bossche Markt. Zijn werk is doorspekt met vreemde monsters, raadsels en dubbele bodems en juist deze zaken maken dat het zo spannend is om naar de schilderijen van deze schilder te kijken.

Na de lunch, die we gebruikten in het café van de schitterende bibliotheek, hadden we nog een bezichtiging op het programma, namelijk de prachtige Sint Janskathedraal. Deze enorme kerk is in Gotische stijl gebouwd met maar liefst 16 dubbele luchtbogen. Op die luchtbogen staan steeds 6 beelden. Vlug gerekend komen we dan op 96 fraaie luchtboogbeelden. Het zijn overigens allemaal kopieën. Sommige originelen zijn bewaard gebleven, anderen zijn verdwenen zonder dat men weet waarheen.

De bouw van de eerste kerk begon omstreeks 1220. Het was een eenvoudige bakstenen kerk in romaanse stijl en toegewijd aan Sint-Jan de Evangelist. Van deze eerste Sint-Jan is nauwelijks iets bekend. Er is ook weinig van overgebleven. Alleen de bakstenen toren van de romaanse kerk bleef behouden. Hij maakt nu deel uit van de westtoren van de Sint-Jan.

Binnen in de kerk voelde je je klein en nietig, maar wat een pracht en praal. Schitterende glas-in-lood-ramen en een zeer fraai orgel dat helaas deze middag niet werd bespeeld, maar waarop wekelijks, zo liet ik me vertellen, orgelconcerten worden gegeven. Buiten stond een bord met een wel heel bijzondere aanbeveling namelijk bellen met een engel uiteraard via 0900. Een engel als boodschapper tussen God en de mens. Naar aanleding daarvan nog even een leuk gesprekje gevoerd, overigens wel 80 cent per minuut, en gevraagd of hij toch vooral op mijn schouders wil blijven zitten. Dat heeft ie belooft, ha ha en daarom kwam ik 's avonds over zessen ook weer heelhuids aan in Klaaswaal en was ik een bijzondere ervaring rijker!